Γιατί οι ασφαλισμένες κατοικίες ανά την επικράτεια δεν ξεπερνούν το 15%; Γιατί η ελληνική ασφαλιστική αγορά δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να ενημερώσει και να πείσει τους Έλληνες πολίτες για τα οφέλη της ασφάλισης των κατοικιών τους; Τα ερωτήματα έρχονται και πάλι στο προσκήνιο, καθώς οι πρόσφατες δασικές πυρκαγιές προκάλεσαν καταστροφές εκατοντάδων σπιτιών, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν ανασφάλιστα. Ο κ. Δημήτρης Καράμπελας, Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., αναφέρει κάποιες από τις αιτίες του ζοφερού φαινομένου και επισημαίνει τη μεγάλη ευθύνη των φορέων της ιδιωτικής ασφάλισης, να ενημερώσουν σωστά τους καταναλωτές.
| Του Δημήτρη Καράμπελα, Χημικού Μηχανικού Ε.Μ.Π.|
Aπό καταβολής κόσμου και ανθρωπίνων δραστηριοτήτων συμβαίνουν ζημιές σε περιουσιακά στοιχεία συμπολιτών μας, είτε από ανθρώπινη υπαιτιότητα είτε από φυσικές καταστροφές. Οι ζημιές αυτές μπορούν να καταταγούν σε δύο βασικές κατηγορίες: σε αυτές των οποίων η αποκατάσταση μπορεί να γίνει από τις οικονομικές δυνατότητες του ιδιοκτήτη της περιουσίας, χωρίς κλονισμό της γενικότερης οικονομικής του κατάστασης, και σε αυτές των οποίων η αποκατάσταση δεν μπορεί να συντελεσθεί μόνο από τις οικονομικές δυνατότητες του ιδιοκτήτη, αλλά μέσω της συνδρομής άλλων οργανισμών, όπως ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες, δημόσιο, κ.λπ.
Αυτή η τελευταία περίπτωση είναι η αιτία γένεσης του θεσμού της ασφάλισης, εδώ και κάποιους αιώνες. Σήμερα, στα οικονομικά αναπτυγμένα κράτη, η ασφαλιστική συνείδηση έχει εμπεδωθεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό, ιδιαίτερα όσον αφορά στις φυσικές καταστροφές, οι οποίες, άλλωστε, είναι και αυτές που προκαλούν τις σοβαρότερες ζημιές. Το υψηλό ποσοστό των ασφαλισμένων περιουσιών οδηγεί στην ελάττωση του ασφαλιστικού κόστους και στην ελάφρυνση της κρατικής συνδρομής στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, η οποία συνδρομή τελικά επιβαρύνει όλους τους πολίτες, τόσο τους προνοητικούς ασφαλισμένους όσο και τους αμελείς ανασφάλιστους.
Η Ελλάδα, βάσει των επίσημων διεθνών στατιστικών, ανήκει από χρόνια στα οικονομικά αναπτυγμένα κράτη. Εντούτοις, στη χώρα μας παρατηρείται ένα αξιοπερίεργο φαινόμενο, αυτό της πολύ χαμηλής ασφαλισιμότητας γενικότερα, αλλά και ειδικότερα της ασφαλισιμότητας περιουσίας, κύριο στοιχείο της οποίας είναι η ασφάλιση σπιτιών. Οι πρόσφατες πλημμύρες και πυρκαγιές απέδειξαν ότι οι ασφαλισμένες κατοικίες ανά την επικράτεια δεν ξεπερνούσαν το 15%, ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό συγκρινόμενο με τα αντίστοιχα ποσοστά των ευρωπαϊκών χωρών που είναι άνω του 50%. Το φαινόμενο αυτό έχει διάφορες εξηγήσεις, τις οποίες θα επιχειρήσουμε να απαριθμήσουμε:
Η πρώτη εξήγηση συνδέεται με τον χαρακτήρα των Ελλήνων, που είναι ανεδαφικά αισιόδοξος, αναβλητικός και εγωιστικός, θεωρώντας ότι όλα τα κακά θα πλήξουν κάποιους άλλους και ποτέ τον ίδιο.
Η δεύτερη εξήγηση έχει να κάνει με την αρνητική εικόνα που έχει σχηματίσει η πλειοψηφία των Ελλήνων για το επάγγελμα της ιδιωτικής ασφάλισης και για την αξιοπιστία των συντελεστών του (ασφαλιστικές εταιρείες, διαμεσολαβούντες, πραγματογνώμονες). Οι αιτίες της δυσμενούς αυτής εικόνας είναι πολλές, άλλες δικαιολογημένες και άλλες αδικαιολόγητες, και απαιτούν ένα εκτενές πόνημα, για να περιγραφούν και να εξηγηθούν.
Η τρίτη και κατά τη γνώμη μου σημαντικότερη εξήγηση είναι η πλήρης άγνοια του καταναλωτή περί του κόστους και περί του εύρους των καλύψεων, που η ασφάλιση σπιτιών διαθέτει. Από κάποιες σχετικά πρόχειρες έρευνες με ερωτήσεις δημοσιογράφων, αλλά κυρίως από μεγάλη προσωπική μου εμπειρία, έχω διαπιστώσει ότι η εικόνα του κόστους ασφάλισης κατοικίας που ο μέσος καταναλωτής έχει σχηματίσει στο μυαλό του, πριν ενημερωθεί σχετικά, είναι πολλαπλάσια, έως και δεκαπλάσια από την πραγματική.
Όποιος αναγνώστης αμφιβάλλει μπορεί να πραγματοποιήσει μια μικρή έρευνα, ρωτώντας ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τίποτε από ασφάλιση, πόσο κατά τη γνώμη τους είναι το κόστος ασφάλισης του σπιτιού τους, και θα εκπλαγεί από τα αποτελέσματα.
Πέραν αυτού, πολλοί καταναλωτές πιστεύουν ότι η ασφάλιση σπιτιών καλύπτει μόνο την πυρκαγιά και αγνοούν την πληθώρα των λοιπών καλυπτόμενων κινδύνων. Έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις ζημιών πλημμύρας, κλοπής και άλλων συμπληρωματικών κινδύνων, που ο ασφαλισμένος δεν τις ανήγγειλε, θεωρώντας ότι δεν καλύπτονται!
Πέραν των ανωτέρω εξηγήσεων για τη μέχρι σήμερα ζοφερή αυτή εικόνα, για την περαιτέρω εξέλιξη του φαινομένου πρέπει να προσθέσουμε και τον προσφάτως ψηφισθέντα νόμο της κρατικής αρωγής, ο οποίος δίνει ένα ακόμη χτύπημα στην ιδιωτική ασφάλιση κατοικιών, εφόσον αποζημιώνει τους ανασφάλιστους, ενώ στους ασφαλισμένους αφαιρεί το ποσόν της ασφαλιστικής αποζημίωσης και δίνει την ενδεχόμενη διαφορά, οπότε κατ’ αυτόν τον τρόπο ασφαλισμένοι και ανασφάλιστοι παίρνουν την ίδια αποζημίωση, ενώ οι ασφαλισμένοι έχουν πληρώσει επί σειρά ετών τα σχετικά ασφάλιστρα.
Μέσα σε αυτό το δυσοίωνο περιβάλλον, ο κόσμος της ιδιωτικής ασφάλισης και ιδιαιτέρως οι φορείς αυτού πρέπει να αποδυθούν σε μια μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης του καταναλωτή για το ιδιαίτερα χαμηλό κόστος της ασφάλισης κατοικίας και για το μεγάλο εύρος των καλυπτόμενων κινδύνων. Έτσι, μέσα στο κλίμα της μεγάλης ανασφάλειας που οι πρόσφατες μεγαπυρκαγιές έχουν δημιουργήσει, θα μπορούσε να δοθεί μια αξιόπιστη εξασφάλιση στους πολίτες με χαμηλό κόστος, ώστε να μην εξαρτώνται από τις κυβερνητικές εξαγγελίες. Εξαγγελίες που, εκ των πραγμάτων, δεν είναι εύκολο να υλοποιηθούν εγκαίρως και σε ικανοποιητικό βαθμό, ώστε να ανακουφίσουν τους πληττόμενους πολίτες.
