Τις αμέσως προσεχείς ημέρες αναμένεται η ελληνική κυβέρνηση να καταθέσει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να λάβει 18μηνη παράταση το πρόγραμμα «Ηρακλής», όπως τόνισε ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός, στο Fin Forum.

Όπως σημείωσε ο κ. Ζαββός το πρόγραμμα αυτό – το οποίο αποτελεί συστημική λύση για τη μείωση των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες – πέτυχε μέσα σε μόλις ένα χρόνο να μειώσει το συνολικό απόθεμα των δανείων αυτών κατά 32 δισ. ευρώ ή κατά 40%, έχοντας ως βάση τη συμμετοχή και των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών αλλά και δίχως να επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος.

Επί της ουσίας, αυτό που κάνει το πρόγραμμα «Ηρακλής» είναι να προσφέρει κρατική εγγύηση προκειμένου οι τράπεζες να μπορέσουν να απαλλαγούν απο ένα σημαντικό μέρος των κόκκινων δανείων τα οποία δυσχεραίνουν τη λειτουργία τους.  

Η διαδικασία έχει ως εξής: Ο “Ηρακλής” επιτρέπει στις τράπεζες να πουλήσουν κόκκινα δάνεια σε εταιρείες που σχηματίζονται για αυτό το σκοπό, οι οποίες στη συνέχεια τα μετατρέπουν σε ομόλογα και τα πωλούν σε επενδυτές που ψάχνουν τέτοιου είδους ευκαιρίες.   Στη συνέχεια, ειδικές εισπρακτικές εταιρείες αναλαμβάνουν την είσπραξη των κόκκινων δανείων, είτε με ρυθμίσεις με τους οφειλέτες, είτε με πλειστηριασμούς, ώστε με τα έσοδα να αποπληρώνονται τα ομόλογα.

Ποιό είναι το μυστικό πίσω απο όλο αυτό τον μηχανισμό; Ότι το κράτος παρέχει εγγύηση αποπληρωμής των ομολόγων ύψους 12 δις ευρώ – αλλιώς κανένας δεν θα αγόραζε ομόλογα που προέρχονται απο κόκκινα δάνεια, άρα είναι άκρως επικίνδυνα. Οι τράπεζες πληρώνουν προμήθεια για την εγγύηση αυτή του Δημοσίου.

Οι ελληνικές τράπεζες, πωλώντας μέρος των κόκκινων δανείων και εκδίδοντας ομόλογα, κατάφεραν και να ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους και να βγούν στις διεθνείς αγορές. Ταυτόχρονα, θα μπορέσουν σιγά σιγά, να αρχίσουν να χρηματοδοτούν και την ελληνική αγορά.

Κληθείς να σχολιάσει την άνοδο των τιμών των ελληνικών ομολόγων τις τελευταίες μέρες και κατά πόσο αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει τον «Ηρακλή», ο κ. Ζαββός εξήγησε ότι μια ενδεχόμενη ανοδική τάση δεν θα επηρέαζε το εγγυητικό σχήμα του προγράμματος, το οποίο και χαρακτήρισε «γερό σκαρί».

Επ’ αυτού μάλιστα αντιπαρέβαλε την πολύ μεγαλύτερη σταθερότητα που έχουν δείξει οι τιμές των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS), κάτι που όπως τόνισε «αντανακλά την αυξανόμενη εμπιστοσύνη των αγορών στις κινήσεις της κυβέρνησης και στην ταχύτατη και αποτελεσματική μείωση των κόκκινων δανείων στους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών».

Εκτίμησε παράλληλα ότι ο «Ηρακλής» θα συνέχιζε να λειτουργεί κανονικά ακόμη και σε μια ενδεχόμενη μελλοντική επιδείνωση της αγοράς ομολόγων, κάτι για το οποίο διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει «κυριολεκτικά καμία ένδειξη, ούτε μπορεί κανείς να το προδικάσει».

Σε αυτό το σημείο, πάντως, στάθηκε στη σημασία της αποφασιστικής και θετικής παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, για την περίπτωση που χειροτερεύσει η τωρινή κατάσταση στην αγορά ομολόγων, λόγω των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού.

Πάνω από 200.000 “κόκκινα” ακίνητα θα πέσουν στην αγορά

Οι δανειολήπτες από την άλλη θα αντιμετωπίσουν νέο κύμα απειλών αναδιάρθρωσης του δανείου τους ή πλειστηριασμού, σε περίπτωση πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων. Οι οφειλέτες θα βρίσκονται επι της ουσίας “στο έλεος” των εταιρειών διαχείρισης δανείων που αν βλέπουν ότι υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία αξίας θα σπεύδουν να επιδιώξουν την απόκτησή τους επιβάλλοντας υψηλά επιτόκια και για το 70% της αξίας στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι μόνοι που θα ωφεληθούν θα είναι αυτοί οι δανειολήπτες που δεν έχουν κανένα περιουσιακό στοιχείο στο όνομά τους. Αν δε, δεν είναι, αποδεδειγμένα, σε θέση να αποπληρώσουν τις ρυθμίσεις, ίσως και να τη…γλιτώσουν ολοσχερώς.

Χαρακτηριστικά για την αγορά ακινήτων είναι τα όσα ανέφερε στο ίδιο forum και ο εκτελεστικός πρόεδρος της doValue Greece, Θόδωρος Καλαντώνης. Πρόκειται για ανεξάρτητη εταιρεία διαχείρισης δανείων και ακινήτων με ηγετική θέση στην Ελλάδα.

Όπως τόνισε ο κ. Καλαντώνης, τα επόμενα χρόνια οι διαχειριστές ακινήτων (funds ή άλλου είδους επενδυτικά σχήματα) θα κληθούν να βρουν λύσεις για να διαχειριστούν ακίνητα που θα ξεπερνούν τις 200.000. Και αυτό γιατί όπως τόνισε «περίπου 1.000.000 ακίνητα αποτελούν σήμερα εξασφαλίσεις σε κόκκινα δάνεια μεταξύ των διαφόρων τραπεζών και σε περίπου 20%-25% από αυτά δεν θα είναι εφικτό να βρεθεί κάποια λύση με τους δανειολήπτες».

Αυτό βέβαια δεν συνεπάγεται τη μείωση της τιμής των ακινήτων, όπως έσπευσε να εξηγήσει, εκθειάζοντας τον ρόλο των διαχειριστών και την είσοδό τους στην συγκεκριμένη αγορά.

Όπως τόνισε, μπορεί η αγορά να φοβάται ότι αυτή ακριβώς η είσοδος θα φέρει πτώση τιμών μέσω άτακτης ρευστοποίησης ακινήτων, στην πραγματικότητα όμως αυτό που θα συμβεί θα είναι το αντίθετο, απόρροια της επενδυτικής ματιάς που θα έχουν οι διαχειριστές στα ακίνητα και η οποία θα δώσει ώθηση στην αγορά με συνέπεια οι τιμές να πάρουν την ανιούσα.